Suplementy diety to produkty, które kojarzą się z dbaniem o zdrowie i są dostępne niemal
wszędzie. Kuszą obietnicami poprawy zdrowia, zwiększenia energii czy wspomagania
odporności, jednak w odróżnieniu od leków, ich skład i działanie podlegają innym przepisom
prawnym. W artykule przyjrzymy się, na czym polega różnica między suplementem a lekiem,
jakie ryzyka i korzyści niosą suplementy oraz kiedy ich stosowanie może być uzasadnione.

Czym różni się suplement diety od leku?

Z prawnego punktu widzenia, suplementy diety, choć wyglądem często przypominają leki, są
klasyfikowane jako środki spożywcze, a nie produkty lecznicze. Oznacza to, że ich zadaniem jest jedynie uzupełnienie normalnej diety o dodatkowe składniki, a nie leczenie chorób. Według
polskich i unijnych przepisów, suplementy diety nie mogą zawierać składników w dawkach
terapeutycznych, a ich producenci nie muszą przeprowadzać badań klinicznych, które są
wymagane dla leków. Lek musi przejść przez liczne badania skuteczności i bezpieczeństwa oraz uzyskać zgodę odpowiednich instytucji przed wprowadzeniem na rynek, a jego skład jest ściśle kontrolowany. Suplement natomiast, choć powinien być bezpieczny dla konsumenta, nie jest ma takich wymagań. W Polsce wprowadzenie suplementu do obrotu wymaga jedynie zgłoszenia go do Głównego Inspektoratu Sanitarnego, bez konieczności wcześniejszych badań na ludziach czy zwierzętach.

Czy możemy być pewni, co znajduje się w suplemencie?

W związku z mniejszymi wymaganiami prawnymi, skład suplementów bywa różnorodny, a brak
szczegółowych regulacji sprawia, że niektóre produkty mogą zawierać składniki nieujęte w
przepisach. Europejskie przepisy żywnościowe zakładają, że suplementy nie mogą sugerować
działania leczniczego, jednak w praktyce etykiety i reklamy suplementów często sugerują, że
produkty te mogą „wspomagać” leczenie określonych schorzeń, co może wprowadzać
konsumentów w błąd. Dodatkowo, suplementy mogą zawierać te same składniki co leki, ale w
formach lub dawkach, które nie mają potwierdzonego działania terapeutycznego.

Korzyści ze stosowania suplementów diety.

Suplementy diety mogą być cennym uzupełnieniem dla osób, które mają udokumentowane
niedobory składników odżywczych, np. witaminy D czy żelaza, lub są w szczególnych sytuacjach zdrowotnych, np. kobiety w ciąży przyjmujące kwas foliowy. W takich przypadkach
suplementacja jest uzasadniona i bezpieczna, zwłaszcza gdy odbywa się pod nadzorem lekarza.

Ryzyka związane ze stosowaniem suplementów.

Brak pełnej regulacji i konieczności badań klinicznych oznacza, że skład suplementu może się
różnić w zależności od producenta. Na rynku dostępne są produkty, które zawierają składniki w
dawkach znacznie przewyższających dawki bezpieczne, jak np. kofeina czy izoflawony, co może prowadzić do skutków ubocznych. Suplementy mogą także wchodzić w interakcje z lekami – np. popularny miłorząb japoński (Ginkgo biloba) w połączeniu z lekami przeciwzakrzepowymi może zwiększać ryzyko krwawień.

Kiedy sięgnąć po suplement, a kiedy skonsultować się z lekarzem?

Decyzja o suplementacji powinna być przemyślana, zwłaszcza że rynek suplementów rozwija się dynamicznie, a reklamy tych produktów często kierują je do osób zdrowych, obiecując korzyści zdrowotne. Jeśli planujemy suplementację, warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, by mieć pewność, że dany suplement jest dla nas odpowiedni. Warto również pamiętać, że dieta powinna być podstawowym źródłem witamin i minerałów, a suplementacja może być wskazana tylko w uzasadnionych przypadkach.